Jean-Jacques Sempé ve Diğer Şeyler

Fransız karikatürist ve çizer Jean-Jacques Sempé, bu yıl 87. yaşını kutluyor. Bir gazeteyle yaptığı röportajda ‘çizimlerimde yalnızca kusurları görüyorum’ diyen Sempé, bir usta olma sürecinde emeğin ve mükemmeliyetçiliğin önemine vurgu yapıyor.

Asterix serisinin de yazarı olan René Goscinny ile beraber çalıştıkları Pıtırcık (Le petit Nicolas) adlı kitap serisinden tanıyoruz Sempé’yi. 10’dan fazla Pıtırcık macerasına beraber imza atan yazar ve çizer, 1950’li yıllarda Fransa’da çocuk olmayı kaleme almışlar. Pıtırcık ile arkadaşlarının maceralarını ise Sempé çizimleriyle görünür kılmış.

Fransa, Bordeaux’da da doğan çizer, çocukluğuna baktığında ailevi sorunlarından çizdiği dünyadaki hayallerine sığınarak korunduğunu dile getiriyor. Çizmeye ilk 12 yaşında başlayan Sempé, okuldan kovulunca insanların yüzlerini baktıkları sayfalarda güldürmek amacıyla ailesini de ardında bırakarak yeni bir hayata doğru yola koyulur. Paris’te orduya kaydolmak için yaşını büyütür. Bu onun kariyerinin de başlangıcı olur. Kendini yeteneği kısıtlı biri olarak tanımlayan Sempé, ilerleyen yıllarda ünlü bir karikatürist olur. Eserleri 30 dilde yayınlanır ve milyonlarca satar. Çizimleri Paris Match, New Yorker, New York Times gibi dergilerde yer alır. Günümüzde, geçmiş gazetelerde yayınlanmış karikatürleri antika eser niteliğinde binlerce eurodan alıcı bulmaktadır.

Sempé’nin yıldızı 20 yaşlarında parlamaya başlar. Kendi çocukluğuyla özdeşleştirdiği Pıtırcık -orjinal ismiyle Nicolas- da okulda başarısız bir çocuktur. Sempé gibi onun da aklı hep başka yerlerdedir. İlk kez 1959 yılında Fransa’da yayımlanan kitabın hikayesi çocuklar için sığınalacak bir liman niteliğindedir. Pıtırcığın hayatı anlamlandırıken okulda, evde, sokakta yaşadığı maceraları esprili bir dille kaleme alınmış.Çocukluk çağıyla empati kurabilmiş kitap, 2009 senesinde 50.yılını kutlarken bir de film olarak gösterime girmiştir. Çizgi filmleri yapılmıştır.

Jean-Jacques Sempé halen Paris’te çatı katındaki dairesinde karikatür ve illüstrasyonlar yapmaktadır. Şu an eskisi kadar iyi bir gözlemci olmadığını söyleyen çizerin, oldukça iyi gözlemlenmiş ve eleştirel,nüktedan bir gözle harmanlanmış ‘Çocuklar ve Diğer Şeyler’ (2016), ‘Şehir Yaşamı ve Diğer Şeyler’ (2018), ‘Medya ve Diğer Şeyler’ (2018), ‘Sahne Işıkları ve Diğer Şeyler’ (2019), ‘Terapi ve Diğer Şeyler’ (2020) adıyla dilimize çevrilmiş özel koleksiyon karikatür kitapları bulunmaktadır.

Yazının kapak fotoğrafı Terapi ve Diğer Şeyler kitabından.