GAYNESFORD VE REHBERİ

Felsefenin tam kalbinde radikallik yatar. Çünkü felsefe onarmaktan ziyade yıkmaktan beslenir, merkezinde yıkmak vardır. Felsefe bir beldeye girer, bu beldeyi insan zihni olarak düşünmemizde fayda vardır, orayı biçer, yıkar, tarumar eder. Onarma artık insana kalmıştır. Felsefenin yıktığı boşluğu insan zihni onaracaktır, tarumar edilen şeylerden umulmayacak olanı görür zihin ve öngörüsüyle baş başa kalarak imar eylemine girişir.

Felsefeye nasıl girebiliriz ve ne durumdayız? Bu iki soru bizi akıl ile karşı karşıya getirir. Akıl kuşkuyla yapar doğumunu. Kuşku, aklı besler ve ona aynı zamanda rahim işlevi kazandırır. Tespit yapılmadan tahlil yapılamayacağından bu iki soru aklın merkeze alındığı düzlemde incelenir. Burası Gaynesford’un radikal rehberinde ilk adımdır.

Nasıl biliyoruz? Sonrasında sıra bu soruya gelir ve bu soru deneyim olarak karşılar bizi. Akıldan sonra birey, deneyime çevirir yönünü. Nasıl yaşıyoruz ve çalışıyoruz? Nasıl yaşayabiliriz ve nasıl çalışabiliriz? Bunlar ise merkezinde eylemin yattığı sorulardır.

Nasıl geçiniyoruz sorusu ile analiz meydana çıkar. Hayatla ve ölümle nasıl yüzleşiriz sorusu ise bizi son olarak özeleştiriye götürür.

Maximilian de Gaynesford, Felsefede Radikal Düşünme Rehberi adlı eserinde bu beş merhale ile okurlarına radikal düşünme yolunda bir rehber sunuyor. Üstelik Maximilian bu eseri pandemi döneminde yazıyor. Yani hükümetlerin salgın sonucunda insanları evlerine hapsettiği, yasakların tüm dünyada kol gezdiği bir dönemde.

P. F. Strawson, Karl Marx, Descartes ve Locke gibi isimlerin eserleri, düşünceleri ve onların derin tahlili rehberin oluşmasında her zaman yanı başımızda yerini alıyor. Onların düşünceleri bazen rehberi kuvvetlendirirken bazen ise onların eleştirilmesi, yıkılması ile rehber kendini kuvvetlendiriyor. Ki tarih boyunca felsefe yıkım işlemini esasında felsefe üzerinde gerçekleştirmiştir. Düşünce bir noktada özneldir, öznelliği onun dokunulmazlık kazanmasının önünde bir set işlevi görmektedir, bu durumda da bir başka öznel sahadaki düşünür diğer sahaların üzerinde dolaşabilir, orada bin bir emekle yetiştirilmiş çimenleri çiğneyebilir hatta.

Gaynesford da önceki çağlarda yaşamış filozofların (yukarıda ismini saydıklarımız ve daha fazlası) sorduğu sorulara modern dönemden ve pandemi sürecinden cevap verilmesi ile sorgulamalar, yıkmalar eşliğinde üretiyor rehberini.

“Bu kitabın temel amacı basit ve pratiktir: Önceki radikal filozofların ortaya attığı temel sorularla yüzleşerek, onlarla birlikte düşünerek, örneklerinden değerli olanları alıp yanlış olanları bırakarak, kendi cevaplarımıza ulaşmak amacıyla bugünün önemli krizlerini ele almaya çalışmak.”

Evet, insan dünün üzerinden bugününü anlamaya çalışır ve yarına da ancak bu şekilde hazırlanabilir. Neredeyiz sorusunun cevabını ancak nereden geldiğini, dün nerede olduğunu bilenler doğru bir şekilde yanıtlayabilir. Akıllı zihinlerin ortaya attığı sorular, kişiye kendi cevaplarını bulmasında büyük fayda sağlar.

Felsefede Radikal Düşünme Rehberi cevapları bulmak için etrafında gezinmemiz gereken soruları işaret etmesiyle oldukça önemli bir eser.